OTWP    MATERIAŁY SZKOLENIOWE

GASZENIE POŻARÓW ŚRODKÓW TRANSPORTU

      Gaszenie pożarów środków transportu Z pożarami środków transportu ochotnicze straże pożarne nie spotykają się tak często jak z pożarami lasów czy zabudowań wiejskich. Niemniej, te OSP, których siedziby zlokalizowane są w pobliżu ważniejszych dróg lub linii kolejowych uczestniczyły lub w każdej chwili mogą uczestniczyć w ratowaniu płonących samochodów lub pociągów.

     Stosunkowo najmniej problemów stwarza gaszenie samochodów osobowych. Pojazdy te są nieduże, a konstrukcja wszystkich typów jest do siebie zbliżona. Nie ma więc kłopotów z przeprowadzeniem rozpoznania. Wystarczy rzut oka, aby stwierdzić, czy wewnątrz nie znajdują się zagrożeni ludzie. Druga czynność, podczas prowadzenia rozpoznania, polega na sprawdzeniu, jakim paliwem napędzany jest samochód. Takie krótkie rozpoznanie dotyczy jednak pożaru jednego samochodu osobowego. Sytuacja komplikuje się nieco, gdy ogień opanowuje większą liczbę pojazdów, np. w efekcie zderzenia lub karambolu oraz w sytuacji, kiedy wewnątrz aut znajdują się uwięzieni ludzie. Przystępując do gaszenia staramy się nie   powodować wzrostu intensywności pożaru. Nie otwieramy więc bez potrzeby drzwi, okien, maski przykrywającej silnik. Jeśli pożar nie jest intensywny, należy wyłączyć pracujący silnik, odciąć dopływ paliwa, a także (w przypadku pożaru instalacji elektrycznej) odłączyć główny przewód elektryczny od akumulatora. Mały pożar, np. silnika lub instalacji elektrycznej, można ugasić za pomocą koca lub przy użyciu np. gaśnicy proszkowej. Po wprowadzeniu pod maskę środka gaśniczego należy przymknąć maskę, aby ograniczyć dopływ powietrza. Do gaszenia samochodów raczej nie zaleca się używania dwutlenku węgla. W przypadku braku środków gaśniczych można ewentualnie wykorzystać piasek. Rozwinięty pożar samochodu najlepiej gasić przy użyciu piany gaśniczej. Można też zastosować prąd wody. Podczas pożaru auta napędzanego gazem należy pamiętać o szybkim zbiciu płomienia i chłodzeniu wodą zbiornika z gazem. Gasząc samochód należy brać pod uwagę możliwość wybuchu zbiornika z paliwem. W związku z tym przede wszystkim trzeba odsunąć znajdujących się w pobliżu ludzi na bezpieczną odległość. Znacznie większe rozmiary osiągają pożary samochodów ciężarowych, a ich charakter uzależniony jest w dużym stopniu od wielkości i rodzaju przewożonego ładunku. Prowadząc rozpoznanie należy wykonać nie tylko te czynności, na które zwróciłem uwagę wyżej, ale także rozpoznać rodzaj przewożonego ładunku, aby wypracować odpowiednie metody działania i dobrać rodzaj środka gaśniczego. Jeśli na skrzyni ładunkowej znajduje się  materiał pożarowe niebezpieczny (a więc toksyczny, wybuchowy lub żrący), należy bezwzględnie wezwać do akcji zastępy specjalistyczne PSP i zabezpieczyć miejsce zdarzenia do czasu przybycia tych zastępów. Podczas działań ratowniczo-gaśniczych przy samochodach ciężarowych (zwłaszcza cysternach) możemy się spotkać z rozlewiskami przewożonych cieczy lub paliwa napędowego. Rozlewiska możemy pokryć pianą gaśniczą, przysypać piaskiem lub (jeśli mamy takie możliwości) zneutralizować. Ładunki, które płoną bez wytwarzania szczególnych zagrożeń, możemy gasić przy użyciu piany lub wody. Płonące opony gasimy intensywnymi prądami wody pamiętając, że po przerwaniu podawania środka gaśniczego opony mogą zapłonąć ponownie. Pożary, których miejscem jest droga, stwarzają zagrożenie nie tylko dla innych użytkowników dróg, ale także dla ratowników. Dlatego też na czas trwania akcji droga (lub jeden pas) powinna być zamknięta dla ruchu i odpowiednio oznakowana. Pojazdy ratownicze powinny być ustawione tak, aby osłaniać pracujących ratowników. Jeśli dojdzie do pożaru w wyniku karambolu na sporym parkingu, należy zbić wodą płomienie na płonącym pojeździe, następnie pokryć płonący samochód pianą ciężką i pod osłoną prądów wodnych wycofywać zagrożone pojazdy ze strefy pożaru. Sposób działania będzie, oczywiście, uzależniony od warunków pożarowych i możliwości technicznych straży pożarnych.

     Pożary w pociągach osobowych sprawiają nierzadko poważne kłopoty. Mogą bowiem rozwijać się bardzo intensywnie. Ogniowi mogą towarzyszyć także duże ilości wytwarzanego ciepła oraz toksyczne produkty spalania zagrażające życiu ludzi. Pożar, który wybucha podczas jazdy pociągu, sprawia, że pociąg trzeba zatrzymać między stacjami. Natknąć się można wówczas na trudności w dotarciu do miejsca zdarzenia, a także na problemy z dostarczeniem wody. Odbierając meldunek o pożarze należy uściślić miejsce postoju pociągu. Wyjeżdżając do akcji trzeba nawiązać kontakt ze służbami kolejowymi oraz pogotowiem ratunkowym. Prowadząc rozpoznanie należy przede wszystkim określić stopień zagrożenia ludzi, zwłaszcza w zakresie działania substancji toksycznych i możliwości porażenia prądem elektrycznym. Przed rozpoczęciem gaszenia niezbędne jest opuszczenie pantografów w pociągach elektrycznych i wyłączenie dopływu prądu do sieci trakcyjnej. Należy także zapewnić zatrzymanie ruchu pociągów po sąsiednim torze, choćby z uwagi na bezpieczeństwo ratowanych ludzi i ratowników. Pierwsza faza gaszenia powinna polegać na zatrzymaniu rozwijającego się ognia na sąsiednie wagony oraz stworzeniu dróg ewakuacyjnych. W dalszej części prowadzonych działań przechodzimy do prowadzenia natarcia wewnętrznego. Podczas działań ratowniczych może zachodzić potrzeba użycia sprzętu burzącego do zrywania np. poszycia dachowego. Czynności ratownicze powinny być wykonywane przy użyciu sprzętu ochrony dróg oddechowych.

    Pożary w pociągach towarowych są o tyle łatwiejsze, że nie występuje zagrożenie życia i zdrowia większej liczby ludzi. Niemniej, bezpieczeństwo ratowników jest także w dużym stopniu zagrożone. Prowadząc zatem rozpoznanie należy wnikliwie określić:- rodzaj przewożonych towarów,

- zagrożenie występujące dla dalszej części składu pociągu oraz otoczenia torów kolejowych, możliwość rozczepienia składu i przetoczenia go w bezpieczne miejsce, możliwości rozwinięcia sekcji gaśniczych.

Jeśli okaże się, że w wagonach towarowych przewożone są materiały lub substancje pożarowo niebezpieczne (wybuchowe, toksyczne, żrące), albo nie jest możliwe ich rozpoznanie, trzeba bezwzględnie wezwać zastępy ratownictwa chemicznego PSP. W trakcie oczekiwania na przybycie sił fachowych należy określić zagrożenie dla najbliższego otoczenia i przeprowadzić np. ewakuację ludzi znajdujących się w pobliskich budynkach. W przypadku pożaru substancji znanych, nie stwarzających większego zagrożenia w środowisku pożaru, przystępujemy do gaszenia przy użyciu wody lub piany, dostosowując się do istniejących warunków i sytuacji. Szczególną uwagę należy zwracać na możliwość porażenia prądem na szlakach kolejowych zelektryfikowanych. Odpowiedniego postępowania wymaga gaszenie cystern z cieczami palnymi i skroplonymi gazami palnymi. Gasząc ciecze nie należy podchodzić z prądami gaśniczymi od strony czotownic wagonów, aby zmniejszyć ryzyko wypadku w przypadku eksplozji wagonu. Gaszenie cystern ze skroplonymi gazami powinno odbywać się ze stanowisk bezobstugowych (działka lub prądownice na statywach) lub ze stanowisk osłoniętych. Podczas pożarów cystern istnieje duże prawdopodobieństwo rozlania się cieczy palnych. Należy zatem postarać się o to, aby ciecze spływały do przygotowanych zagłębień lub przygotowanych obwałowań. Po ugaszeniu pożaru rozlane ciecze trzeba zneutralizować.

[wstecz]