|
Każdy strażak wie, że wykorzystanie do
celów gaśniczych wody z jakiegokolwiek zbiornika wymaga posiadania pompy i węży
pożarniczych. Pompy, która wprawi wodę w ruch i węży, którymi ta gaśnicza ciecz
popłynie. Każdy strażak wie również, że aby pożądany efekt osiągnąć, potrzebne
jest, w zależności od sytuacji, inne dodatkowe wyposażenie. Niezbędny lub
najczęściej potrzebny sprzęt to: węże ssawne, smok ssawny, pływak, linka strażacka,
zbieracz, rozdzielacz, prądownice, przełączniki, klucze do łączenia węży i torba
mechanika. Urządzenia te i narzędzia, należące do tzw. armatury wodnej, w zasadzie są
nam wszystkim znane, tym niemniej spróbujmy przypomnieć sobie podstawy ich
funkcjonowania i zasadnicze przeznaczenie.
Węże ssawne (najczęściej o długości
240 cm) wykorzystuje się do budowy linii ssawnych, a więc łączenia nasady ssawnej
motopompy z wodą w otwartym zbiorniku. Służą one zatem do pobrania (zassania) przez
pompę środka gaśniczego ze zbiornika. Do tego celu wykorzystuje się jeden, dwa lub
więcej odcinków w zależności od odległości dzielącej motopompę od lustra wody. Z
uwagi na to, że praca z użyciem węży przebiegać może w różnych fizycznych
warunkach, wymaga się od nich określonych parametrów. Wąż spełniający wymogi
powinien gwarantować szczelność przy ciśnieniu do 0,4 MPa (40 m słupa wody) oraz
wytrzymałość na podciśnienie 0,08 MPa (8 m słupa wody). Materiały, z jakich są
wykonane, powinny być odporne na działanie temperatury do -30°C. Ważne jest też, aby
węże ssawne nie ulegały odkształceniom przy miejscowym obciążeniu masą do 100 kg.
Smok ssawny jest elementem kończącym
linię ssawną. Jego zadaniem jest uniemożliwienie przedostania się do węży, a
następnie do pompy różnych zanieczyszczeń ze zbiornika wodnego. Z uwagi na pracę w
środowisku ułatwiającym korozję, korpus i mechanizmy wewnętrzne smoka wykonane są z
odpornego na korozję stopu aluminiowego. Urządzenie to wyposażone jest w zawór
zwrotny, który umożliwia wpływanie wody do wnętrza, a uniemożliwia jej wypływanie.
Zawór działa na zasadzie siły ciążenia. Otwarcie zaworu z zewnątrz, w celu na
przykład usunięcia wody z linii ssawnej, odbywa się za pomocą dźwigni zaworu.
Konstrukcja smoka umożliwia ssanie wody do momentu, gdy lustro wody w zbiorniku nie
zbliży się do dna na odległość mniejszą niż 80 mm.
Pływak jest urządzeniem służącym do
utrzymywania smoka na odpowiedniej głębokości pod lustrem wody. Stosuje się go po to,
aby smok nie opadł na zamulone lub pokryte wodorostami dno zbiornika naturalnego. Pływak
zatem zabezpiecza dodatkowo sito w korpusie smoka przed wpływaniem zanieczyszczeń, a
także sprawia, że nie występują trudności z poborem dostatecznej ilości wody.
Używane przez straże pływaki wykonane są z ocynkowanej blachy lub tworzywa sztucznego.
Urządzenia z płaszczem z tworzywa wypełniane są styropianem. Łączenia ze smokiem
dokonuje się za pomocą linki, wykorzystując odpowiedni uchwyt przy korpusie pływaka.
Zbieracz służy do połączenia dwóch
linii zasilających, zbudowanych z węży tłocznych W-75 z nasadą ssawną motopompy lub
z nasadą węża tłocznego W-110. Wykorzystywany może być wówczas, gdy motopompa nie
czerpie wody z otwartego zbiornika, a zasilana jest wodą, na przykład z samochodu lub
linii hydrantowej. Zbieracz może być też wykorzystany w systemie przetaczania wody.
Urządzenie wykonane jest z odpornego na korozję stopu aluminiowego. W jego prostej
budowie wyróżniamy dwie tuleje wlotowe, jedną wylotową i klapę zwrotną. Klapa
zwrotna spełnia rolę samoczynnego zaworu zwrotnego dla wlotu, który w danej chwili nie
pracuje lub tego, w którym panuje mniejsze ciśnienie wody.
Rozdzielacz rozgałęzia wodę z
linii głównej W 75 na trzy nasady, do których mogą być podłączone linie gaśnicze.
Dwie skrajne nasady przystosowane są do podłączenia węży W-52, środkowa natomiast
służy do łączenia z łącznikami odcinków W-75. Każda z trzech nasad wylotowych
zabezpieczona jest zaworem kulowym lub grzybkowym, co zapewnia możliwość wykorzystania
dowolnej ilości wylotów. Rozdzielacze wykonane są z aluminium odpornego na korozję.
Niektóre elementy wykonane są niekiedy z innych odpornych na korozję materiałów.
Linkę strażacką
wykorzystuje się do powiązania połączonych ze sobą odcinków węży ssawnych.
Zabezpiecza się w ten sposób możliwość wyciągnięcia odcinka węża z wody w
przypadku rozłączenia się linii. Inną funkcją linki jest otwieranie zaworu zwrotnego
smoka w celu usunięcia z węży wody po zakończeniu pracy pompy. W tym celu koniec linki
przywiązuje się do dźwigni zaworu.
Prądownice służą do
zakończenia gaśniczych linii tłocznych w celu uzyskania żądanego ciśnienia i
wydajności wody. Służą też do nadawania prądowi określonego charakteru (prąd
zwarty, rozproszony). Różne zadania gaśnicze motywują producentów do produkowania
prądownic o różnych parametrach i możliwościach zastosowania.
Przełączniki to krótkie
tuleje zakończone po dwóch stronach nasadami o różnych przekrojach. Służą do
łączenia nasady lub łącznika większego z łącznikiem mniejszym. Straże pożarne
stosują przełączniki 110/75, 75/52 i 52/25.
Klucze do łączenia węży
są elementem wyposażenia motopompy. Służą do łączenia odcinków węży (zwłaszcza
ssawnych) o większych przekrojach. Ręczne zaciśnięcie kłów węży ssawnych lub
tłocznych W-110 może być zbyt słabe, aby nie doszło do rozłączenia odcinków w
czasie przepływu wody. Dlatego też po zbudowaniu linii ssawnej, a przed zanurzeniem jej
w wodzie, poszczególne połączenia należy wzmocnić przy użyciu kluczy.
Torba mechanika (oczywiście z
odpowiednim wyposażeniem) jest niezbędnym ekwipunkiem mechanika w przypadku
nieskomplikowanej awarii motopompy podczas działań ratowniczych lub ćwiczeń.
Narzędzia zgromadzone w odpowiednim futerale do wykonania ewentualnej naprawy motopompy,
to przede wszystkim: wkrętaki, szczypce uniwersalne, klucze płaskie, klucze do
iskrownika, klucze do gaźnika, do świec, szczotka druciana, drut z uszkiem 0 2 mm i
odpowiednie młotki.
|