Podczas działań ratowniczo-gaśniczych każdy strażak
narażony jest na różne niebezpieczeństwa, które mogą wywołać liczne obrażenia
ciała. W przypadkach wystąpienia obrażeń niezbędne może być udzielenie pierwszej
pomocy przedmedycznej. Aby możliwe było szybkie i skuteczne udzielenie pomocy,
ochotnicze straże pożarne wyposażane są coraz powszechniej w walizki pomocy
przedmedycznej. Coraz częściej też strażacy ochotnicy kierowani są na kursy
ratowników z zakresu ratownictwa medycznego.
Zawarte tu wskazówki być może przydadzą się, gdy obok nas znajdzie
się strażak, który uległ poparzeniu, skaleczeniu, zatruciu lub porażeniu prądem.
Poparzenie, skaleczenie, zatrucie lub porażenie prądem, to te dolegliwości, które
mogą przytrafić się podczas każdej akcji gaśniczej.
Postępowanie przy oparzeniach
Do oparzenia dochodzi podczas kontaktu skóry z gorącymi
przedmiotami, płynami lub powietrzem. Oparzenie może być także konsekwencją
porażenia prądem lub piorunem. Wskazane przypadki dotyczą oparzeń zewnętrznych. Obok
nich można wymieniać różne rodzaje oparzeń wewnętrznych, ale te, poza poparzeniami
dróg oddechowych, nie mają większego związku z pożarami.
Wśród typowych
objawień dla oparzeń należy wymienić:
. zaczerwienienie skóry, a nawet obrzęk, pęcherze i zwęglenie tkanek skóry,
. ból,
. wstrząs,
. możliwość utraty przytomności.
Chcąc udzielić pierwszej pomocy można:
. delikatnie zdjąć odzież i ozdoby (biżuterię) z poparzonych części ciała,
. niewielkie oparzenia schładzać wodą przez 10-20 minut (przy rozległych
schładzanie wodą może wywołać wstrząs),
. po ochłodzeniu poczekać, aż wyschnie skóra, a następnie osłonić opatrunkiem,
. w miarę możliwości unieść, a nawet unieruchomić uszkodzoną część ciała,
. w przypadku większego uszkodzenia skóry wezwać karetkę pogotowia lub zawieźć
oparzonego do szpitala.
Przy oparzeniach nie wolno:
. smarować oparzonej skóry kremem, maścią lub tłuszczem,
. przekłuwać pęcherzy,
. podawać (bez zalecenia lekarza) doustnych środków leczniczych,
Postępowanie przy skaleczeniach
Na skaleczenia strażak narażony jest przede wszystkim podczas
wykonywania różnych czynności mechanicznych, np. przy pokonywaniu przeszkód na drodze
do źródła ognia. Skaleczenie powstaje w wyniku przerwania ciągłości skóry. Podczas
przerwania skóry dochodzi do utraty niewielkiej ilości krwi. U osób zdrowych w miejscu
zranienia tworzy się po chwili skrzep. Aby uchronić osobę skaleczoną przed
zakażeniem, np. tężcem, ranę trzeba oczyścić i zdezynfekować. W niektórych
przypadkach, przy silniejszym krwawieniu skaleczenie może wymagać uciśnięcia. Jeśli
zranieniu towarzyszy zanieczyszczenie rany, decyzję dotyczącą postępowania pozostawimy
lekarzowi.
Główne objawy skaleczenia to:
. niewielkie krwawienie,
. zaczerwienienie, a nawet obrzęk,
. ból w okolicy miejsca zranienia,
. niekiedy gorączka.
Właściwe postępowanie przy skaleczeniu polega na:
. umyciu i zdezynfekowaniu skaleczonego miejsca,
. założeniu na ranę plastra z opatrunkiem,
. ewentualnym uciśnięciu i zabandażowaniu rany.
Uwaga! Do opatrunków nie należy używać ligniny i waty.
Postępowanie przy zatruciach
W środowisku pożaru mogą wystąpić pary substancji
toksycznych, które przedostaną się do organizmu znajdującej się tam osoby. Warto
więc poznać podstawowe objawy zatruć i główne zasady postępowania.
Do podstawowych objawów należą:
. bóle głowy i brzucha,
. wymioty i biegunka,
. zaburzenia oddychania,
. zaburzenia świadomości,
. utrata przytomności.
Chcąc udzielić pomocy osobie zatrutej przede wszystkim trzeba:
. wezwać pogotowie ratunkowe,
. wynieść poszkodowanego ze strefy oddziaływania substancji
toksycznej,
. jeśli substancja toksyczna osadziła się na odzieży, usunąć ją
poprzez spłukiwanie wodą,
. w przypadku zaniku oddechu przystąpić do sztucznego oddychania,
. przy zaniku tętna rozpocząć resuscytację,
. jeśli wyczuwalny jest oddech i tętno, najlepiej położyć
ratowanego w bezpiecznej pozycji bocznej.
Próbując nieść pomoc przy zatruciach pamiętajmy, by nie
zostawić ratowanego samego i nie lekceważyć zatruć. Nie wolno też wywoływać
wymiotów, jeśli ratowany jest nieprzytomny lub potknął co najmniej 15 minut wcześniej
substancje żrące. Wymiotów nie wywołujemy także po
wypiciu benzyny, nafty lub terpentyny.
Postępowanie przy porażeniu prądem elektrycznym
Do porażenia prądem elektrycznym w trakcie działań
ratowniczo-gaśniczych może dojść przede wszystkim podczas operowania wodą lub pianą
na urządzenie elektryczne będące pod napięciem. Przechodzący przez ciało prąd
elektryczny powoduje uszkodzenia, zarówno zewnętrzne jak i wewnętrzne. Następstwem
porażenia mogą być oparzenia skóry oraz uszkodzenia narządów wewnętrznych
powodujące zaburzenia ich funkcji. Zaburzenia gwałtowne i najbardziej niebezpieczne, to
zatrzymanie funkcji oddychania i pracy serca.
Podstawowymi objawami porażenia prądem są:
. poparzenia skóry,
. zaburzenia w oddychaniu,
. ból,
. nierównomierne tętno,
. utrata przytomności.
Udzielając pierwszej pomocy powinniśmy:
. odłączyć poszkodowanego od źródła prądu,
. wezwać pogotowie ratunkowe,
. sprawdzić oddech i tętno i ewentualnie rozpocząć sztuczne oddychanie i
resuscytację,
. jeśli ratowany jest nieprzytomny, ale oddycha i ma wyczuwalne tętno, położyć go w
bezpiecznej pozycji bocznej,
. opatrzyć miejsca poparzone.
Pamiętajmy, by nie dotykać osoby porażonej prądem przed
odcięciem dopływu energii elektrycznej. Nie pozostawiajmy też poszkodowanego bez
opieki. |