Straż Pożarna w Rajbrocie powstała z inicjatywy wymienionych w kronice
tej organizacji: Franciszka Maciejowskiego, Andrzeja Trestka, Wojciecha Fitrzyka, Józefa
Drąga oraz miejscowej nauczycielki Antoniny Nazimkównej, (Prorokowej).
W składzie OSP znalazło się 15 druhów - strażaków, a pierwszym
Naczelnikiem Straży został były wojskowy Mikołaj
Jeśko, który piastował to stanowisko do 1919 roku. Prezesem Straży zostaje wspomniana
już nauczycielka Antonina Nazimkówna (Prorokowa). Mieszkańcy, mając na uwadze często
występujące pożary, które były przyczyną wielu nieszczęść i tragedii, jak
również zagrożeniem życia, podjęli uchwałę o powołaniu tegoż stowarzyszenia.
Straż przyjęła w swoim programie działania niesienie ratunku w
przypadku pożaru, ochronę mienia, a często i życia mieszkańców wsi Rajbrot oraz
sąsiednich miejscowości. Środki na działalność straży pozyskiwano ze składek
członkowskich, zbiórek i organizowanych imprez.
Do poważniejszych zakupów dokładali swoje środki materialne
również mieszkańcy wsi - np. pan Jan Bodurka podjął w Kasie Stefczyka pożyczkę na 2
tys. koron. Pozwoliło to w 1912 r. zakupić pompę ręczną, sikawkę do zaprzęgu
konnego oraz 10 metrów węża tłoczonego. Strażacy nie mieli umundurowania, zwrócili
się więc o pomoc finansową do rajbrockiej Polonii w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie
(znalazł się tam m.in. pierwszy Naczelnik Mikołaj Jeśko). Otrzymane stamtąd środki
pozwoliły na zakup mundurów bojowych oraz instrumentów dętych dla działającej już
wówczas strażackiej orkiestry.
W 1924 roku powstał także w wyniku zbiórki i ofiarowania drzewa
drewniany budynek remizy, gdzie przechowywano sprzęt pożarniczy. Strażacy czynnie
współuczestniczyli w życiu kulturalno - oświatowym wsi, przygotowując pod reżyserią
Antoniny Prorokowej przedstawienia o tematyce przeciwpożarowej, a także inne związane z
folklorem regionalnym.
Został także założony zespół Orkiestry Dętej prowadzony przez
kapelmistrza Jana Fitrzyka. Za oficjalną datę powstania orkiestry przyjmuje się rok
1927, mimo że istniała już wcześniej. Kolejnymi kapelmistrzami byli: Józef Fitrzyk,
Andrzej Kaczmarczyk, Jan Fitrzyk, Jan Skirło. Obecnie orkiestrę prowadzą Józef
Łyszczarz oraz Marian Radzięta. Muzycy uświetniali (i nadal uświetniają)
uroczystości kościelne, państwowe, strażackie i kulturalne na terenie nie tylko
Rajbrotu czy Gminy, ale również i gmin ościennych.
W 1927 roku Komendantem Straży został wybrany Józef Drąg (jeden z
założycieli), który pełnił swą funkcję do 1939 roku. Po nim Komendantem w okresie
II wojny światowej został ówczesny kronikarz i sekretarz Straży - pan Andrzej
Szymczakiewicz.
Lata funkcjonowania straży zapisane są w kronikach licznymi
pożarami. Jeden z nich bardziej pamiętny ze względu na tragizm miał miejsce w roku
1933 w domu żydowskich mieszkańców Rajbrotu - rodziny Lewkowiczów. W trakcie akcji
gaśniczej jeden z biorących w niej udział strażaków doznaje obrażeń, które stają
się przyczyną jego śmierci. Pozostawia osierocona trójkę dzieci i żonę wdowę w
ciężkiej sytuacji materialnej.
W czasie II wojny światowej władze okupacyjne zachowały OSP z ich
strukturą podporządkowaną władzom niemieckim. Z nakazu wojsk okupacyjnych była
odpowiedzialna za bezpieczeństwo na terenie miejscowości, miała też służyć pomocą
dla policji. Siedzibą jak i jednocześnie wartownią była piwnica w budynku szkolnym,
gdzie pełniono dyżury, a miejscem do wypoczynku posterunków była prycza z desek. W
1944 roku po ataku na oddział niemiecki stacjonujący w szkole wśród zakładników
pojmanych przez Niemców znaleźli się również i członkowie OSP - ówczesny Naczelnik
Straży Józef Drąg, Marcin Broniak, Szymon Bodurka, Franciszek Maciejowski, Golemiec
Andrzej oraz Szymczakiewicz Andrzej. Na szczęście po długich mediacjach udało się
uniknąć pacyfikacji miejscowości, a mieszkańcy zostali uwolnieni.
Po wyzwoleniu Straż kontynuowała swą działalność, znacznie
wzrosła Jej aktywność.OSP, jako pierwsza, rozpoczęła swoją ożywioną
działalność. Organizowano systematycznie zebrania, na których zajmowano się nie tylko
problematyką przeciwpożarową, ale także krzewieniem kultury w środowisku lokalnym.
Został zainstalowany telefon o połączeniu całodobowym mający służyć mieszkańcom
wsi.
W 1952 roku Komenda Powiatowa Straży Pożarnej w Bochni przekazała
motopompę "M - 200", a w roku 1956 motopompę "S - 25". W roku 1959,
ze zbiórki społeczeństwa lokalnego i dotacji Zarządu Miejskiego, zakupiono samochód
marki "Dodge", który wykorzystywany był do akcji bojowych .
Od 1964 r. z inicjatywy p. Jana Skirły, p. Jana Fitrzyka i p. Stanisława
Rogoża rozpoczęto starania o wybudowanie nowej strażnicy. W sierpniu 1970 roku
rozpoczęto prace budowlane na prywatnej parceli Feliksa Radzięty.
Od 1971 roku działa młodzieżowa drużyna OSP, której członkowie
brali udział w konkursach krajowych pod hasłem "Nasza Wieś bez pożaru",
zdobywając m.ln. I miejsce w województwie oraz inne nagrody.
W 1976 roku w miejscu zaplanowanej strażnicy powstał duży, okazały
budynek. Znalazła tam miejsce obszerna remiza mieszcząca sprzęt strażacki oraz
pomieszczenia służące wszystkim mieszkańcom miejscowości. Dom strażaka wybudowano w
czynie społecznym z uzyskanych środków finansowych z Powiatowej Komendy Straży
Pożarnej w Bochni i Kółka Rolniczego w Rajbrocie. Osiągnięć tych nie byłoby bez
udziału mieszkańców i tu należy wymienić: R. Paszkowskiego. W. Marca, M.. Drąga, Cz.
Maciejowskiego, T. Radzięty, M. Grzegorzek, S. Skirły, S. Łyszczarza, T. Szuby, J.
Malika, J. Goca, S. Kuźmy, M. Babrają.
W tym samym roku OSP otrzymała samochód pożarniczy Żuk. Drużyna
Strażaków liczyła 24 czynnych członków. Na stanie posiadała 2 motopompy M-800,
węże tłoczne W-52 i W-75 po 100 m.b. każdego.
W 1978 roku z własnych funduszy zakupiono sztandar, który został
poświecony na uroczystej mszy przez ks. Kanonika Ludwika Musiała.
Druhowie, pracując w czynie społecznym, pomagali przy budowie
przedszkola oraz Wiejskiego Domu Ludowego. W 1994 roku został zakupiony samochód
pożarniczy .Star 66" beczka, w 1997 r. p. Wiesława Woda, prezes ZWOSP,
uroczyście przekazał motopompę - "NIGABA - INB", a w 1998 r. zakupiono Żuka.
W latach 1997, 1998, 2001 członkowie OSP wzięli czynny udział w ratowaniu mienia
mieszkańców zagrożonego przez powodzie i podtopienia.
W roku 2000 OSP przeniosła swoja siedzibę do nowowybudowanego Domu Ludowego
w Rajbrocie, w którym otrzymali dwa obszerne garaże dla swojego sprzętu.
W 2006 roku sprowadzono z Niemiec, z miejscowości Fritzlar samochód
pożarniczy marki Mercedes. Uroczyste poświecenie wozu bojowego nastąpiło podczas
uroczystości 95-lecia Straży Pożarnej. W roku 2007 otrzymali kolejny
samochód pożarniczy marki Ford. W 2009 zakupiono motopompę M-16.
Podczas tych stu lat funkcjonowania rajbrocklej OSP wypracowano wiele
pięknych, nadal funkcjonujących tradycji strażackich:
- każdy zmarły strażak z honorami odprowadzany jest na miejsce wiecznego spoczynku
- uroczysta Msza Św. w intencji Straży w dzień Świętego Floriana,
- honorowa warta przy Grobie Pańskim w Wielki Piątek i Sobotę,
- uświetnianie procesji Bożego Ciała oraz innych uroczystości,
- granie pleśni maryjnych przez orkiestrę w miesiącu maju,
- uświetnianie przez orkiestrę uroczystości parafialnych i gminnych. |