|
Opis jednostek OSP z terenu powiatu bocheńskiego zawarty w okolicznościowym wydaniu
"Księgi Pamiątkowej na Jubileusz 60-lecia Towarzystwa Ochotniczej Straży Pożarnej
Królewsko Górniczego Miasta Bochni" autorstwa Stanisława Czyżewicza. 1930 rok.
STRAŻE POŻARNE W POWIECIE:
BOCHNIA
Straż Pożarna w Bochni nie ograniczała się tylko do
działalności w miejscu, ale promieniowała przykładem na okolicę, a nawet powiat
cały. Wzorując się na najstarszej organizacji w powiecie powstawały liczne Straże po
miasteczkach i wsiach. Naj-bardziej w pracy kulturalno-oświatowej wybiły się Straże w
Niepołomicach, Lipnicy Murowanej, Wiśniczu Nowym i Ujściu Solnem, toteż nie od rzeczy
będzie, jeżeli wspomni się chociaż krótko o tych siostrzanych organizacjach:
NIEPOŁOMICE
Do r. 1890 Niepołomice były jedną z wielu miejscowości,
która nie posiadała zorganizowanej obrony pożarnej. Dopiero wskutek polecenia Rady
powiatowej w Bochni ówczesny naczelnik gminy Antoni Skóra na posiedzeniu Rady gm. w dniu
13 września 1890 r. postawił wniosek o zawiązanie Towarzystwa Ochotniczej Straży
pożarnej, który Rada uchwaliła jednogłośnie, przyznając równocześnie na potrzeby
strażackie kwotę 100 złr. Pierwszym prezesem obrano ks. kan. Antoniego Wróbla, a
pierwszym naczelnikiem nauczyciela lud. p, Wacława Kadlesa. Odtąd Towarzystwo stopniowo
się rozwijało. Prezesami byli następnie: Mieczysław Reichenberg aptekarz, ks. Józef
Batko, Władysław Wimmer burmistrz, Andrzej Wimmer burmistrz, a obecnie Stanisław Japa
notariusz i burmistrz. Naczelnikami: Bielowski Wiktor oficjał sądowy, dr Góra adwokat,
Aleksander Kasperowski, Karol Biegun i Antoni Siwek. Obecnie Straż liczy 37 członków
czynnych, 72 wspierających. Jedynym członkiem honorowym jest korporant od lat 30, obecny
naczelnik rejonu p. Antoni Siwek, znany działacz społeczny, który położył około
rozwoju obrony pożarnej ńie tylko w miejscu, ale w okolicy wielkie zasługi, za co też
został wyróżniony nie tylko odznaczeniami korporacyjnemi, ale także i państwowym
medalem srebrnym. Straż tutejsza posiada: sztandar, sikawkę motorową, 3 sikawki ręczne
wozowe, 3 beczkowozy, drabinę wy-suwalną i drabinę Szczerbowskiego oraz inne drobne
przybory pożarne.
LIPNICA MUROWANA
Ochotniczą Straż Pożarną w Lipnicy Murowanej zawiązano w r.
1884. Organizację tejże placówki humanitarnej powierzyła Rada gminna komitetowi, w
którego skład wszedł Szymon Piszczkiewicz b. burmistrz miasteczka, Wojciech Kusionowicz
b. kierownik szkoły, Wojciech Kuc b. Sekretarz urzędu gminnego, Majcher Znamirowski i
Ignacy Zaczek. Komitet organizacyjny wywiązał się znakomicie ze swych zadań, albowiem
wkrótce sprawiono czterokołową sikawkę, drabinki, wiaderka, beczkowóz itd., oraz
pełne uzbrojenie i umundurowanie dla 26 członków: Straż brała czynny udział we
wszystkich zebraniach okręgowych i krajowych oraz w uroczystościach narodowych i
kościelnych. Do pożaru spieszył chętnie nie tylko w miejscu, ale też do okolicznych
gmin. Zaznaczyć należy, że straż pożarna pod energicznym kierownictwem naczelników
ś. p. Wojciecha Kusionowicza i ś. P. Wojciecha Kuca stała na wyżynie swego zadania.
Ale skoro nieubłagana śmierć zabrała ich, nastąpiła w korpusie pewna stagnacja, a
wojna światowa zupełnie zdekompletowała tutejszą drużynę. Trzeba usilnych starań i
poparcia ze strony i gminy i obywatelstwa, aby przywrócić tej placówce humanitarnej
dawną świetność.
Józef Klimek naczelnik rej. 26
NOWY WIŚNICZ
Po olbrzymim pożarze w r. 1878, który zniszczył prawie całe
miasteczko, wyszła ze sfer nauczycielskich inicjatywa założenia Ochotniczej Straży
Pożarnej. Kierownik szkoły p. Teodor Bernadzikiewicz i p. Wiktoryn Hostynek
przedłożyli projekt na Radzie gminnej, która wybrała komitet celem zredagowania
statutu i zwołania Walnego Zgromadzenia organizacyjnego. Na zgromadzeniu tem, dn. 25 V.
1879 r. projekt sta-tutu został przyjęty, a pierwszym naczelnikiem Ochotniczej Straży
Pożarnej wybrano p. Antoniego Loha. W r. 1880 Straż pożarna w Wiśniczu Nowym
przystąpiła do Okręgowego Związku w Bochni, a następnie do Krajowego Związku we
Lwowie. Organizacja rozwijała się bardzo pomyślnie pod kierunkiem swoich założycieli.
Brała ona czynny udział w gaszeniu pożaru Zakładu karnego w r. 1883 i historycznego
zamku w r. 1890, oprócz innych licznych pożarów w miejscu i okolicy. Naczelnikami
Straży z kolei byli: pp Antorni Loho, Henryk Markiewicz, Edward Federowicz; Dr Zaręba
Franciszek; Jan Korab; Wilhelm Müller, Władysław Nowicki; .Dr Głogoczewski, Jóżef
Zubek, Stanisław Pałka, Michał Hołyst, Wojciech Fortuna, Józef Cingros, Franciszek.
Smołucha, Michał Cingros, Michał Czubernat, Józef Wawrzecki, Dr Franciszek Piątkowski
i obecnie Władysław Wojas kier. szkoły.
W r. 1904 Straż pożarna w Wiśniczu obchodziła 25-Iecie, w r. 1929, 50-lecie swego
istnienia i humanitarnej działalności. Posiada obecnie: sztandar, 2 sikawki, hydrofor i
inne drobne przybory pożarnicze. Liczy 32 członków czynnych.
UJŚCIE SOLNE
Ochotnicza Straż Pożarna w Ujściu Solnem została założona w
roku 1889 przez W. Pana Władysława Siemińskiego, ówczesnego Sekretarza Wydziału Rady
powiat. w Bochni. Na czele nowo założonej Straży stanął jako naczelnik tejże p.
Kozłowski, ówczesny sekretarz miejski, który zaprowadzając karność w Oddziale, nie
ograniczył się tylko do fachowego wyszkolenia Straży, ale równocześnie szerzył
wśród towarzyszy, uświadomienie narodowe, co przyczyniało się w znacznej mierze do
nastroju patriotycznego wśród ludności tak miejscowej, jako też okolicznej; albowiem
Straż pożarna występując podczas każdych większych uroczystości kościelnych i
narodowych podkreślała charakter dobrych Synów Polski. Po ustąpieniu z naczelnictwa p.
Kozłowskiego, został naczelnikiem Straży p. Tomasz Kukulski, który działając w myśl
wytycznych swego poprzednika niósł pomoc w nieszczęściach pożaru nie tylko lud-ności
miejscowej, ale też okolicznej. Za bytności naczelnika p. Kukulskiego wybuchł w roku
1898 bardzo groźny pożar, obejmując w ciągu kilkunastu minut 18 domów i tyleż
zabudowań gospodarczych, który dzięki nadludzkim wysiłkom Straży i ludności został
zlokalizowany.
Do większych uroczystości Straży należy zaliczyć za
bytności p. naczelnika Kukulskiego poświęcenie, zakupionej przez gminę Ujście Solne w
roku 1896 nowej sikawki ssąco tłoczącej. Uroczystość ta została połączona z
uroczystością poświęcenia nowego sztandaru Straży, ufundowanego przez żonę
naczelnika Straży śp. Agatę Kukulską.
Po ustąpieniu z naczelnictwa p. Kukulskiego, byli naczelnikami
Straży pp. Michał Kucharski; Jan Mączka, Andrzej Machnicki, inżynier Gnoiński i
Paweł Gadowski, za, których kierownictwa nie było ważniejszych wydarzeń.
W roku 1911 naczelnikiem Straży został wybrany p. Andrzej Słowik,
który przy współudziale ówczesnego prezesa Straży. p. Pawła Gadowskiego, p. Jana
Stachowicza - kierownika szkoły i innych obywateli Ujścia Solnego, założył w roku
1912 przy O.S. P. Związek Sokoła jako organizację, której było dozwolone ćwiczenie
bronią, zakupując z funduszu Sokoła jeden karabin "Manlichera" do ćwiczeń w
strzelaniu.
Z organizacji tej powstał w roku I914 oddział "Strzelca", z
którego to oddziału wstąpiło w roku 1914 - 28 członków do Legionów, z których
dwóch a mianowicie: Stanisław Słowik i Walenty Słowik polegli w wojnie z Rosją. W
jesieni 1914 prawie, że wszyscy członkowie Straży zostali powołani w szeregi wojskowe.
Straż pożarna przez cały czas trwania wojny była prowadzona przy
współudziale dorywczych członków i przez prezesa p. Pawła Gadowskiego.
W roku 1919 została O. S. P. zreorganizowana przez p. Andrzeja
Słowika i prowadzona przez tegoż aż do roku 1927. Do ważniejszych
wydarzeń powojennych należy zaliczyć założenie orkiestry Straży
pożarnej w roku 1926 i udekorowa-ie p. Pawła Gadowskiego w roku 1927 srebrnym medalem
zasługi. Dekoracji doko-nał Wielmożny Pan Jan Kuc, naczelnik Okręgu przy udziale
reprezentacji Straży pożarnej z Szczurowy i Cerekwi.
W roku 1927 po ustąpieniu z naczelnictwa Andrzeja Słowika,
naczelnikiem Straży został wybrany p. Tomasz Brzeski, który dotychczas jej przywodzi, a
prezesem tejże jest najstarszy z druhów osiwiały w służbie strażackiej p. Paweł
Gadowski, który jest jedynym członkiem Straży od jej założenia aż dotychczas.
|
|
