STRAŻACKA WARTA PRZY PAŃSKIM GROBIE
 Strażacka warta przy Grobie Pańskim w Trzcianie. Strażacka warta przy Grobie Pańskim w Żegocinie.
Strażacka warta przy Grobie Pańskim w Trzcianie. Strażacka warta przy Grobie Pańskim w Żegocinie.

     Strażacka warta przy Grobie Pańskim to już wieloletnia tradycja, nawiązująca do pilnowania Grobu Chrystusa przez żołnierzy rzymskich. Zależnie od lokalnej tradycji strażacy występują w mundurach galowych, ze sznurami, w czapkach rogatywkach, hełmach bojowych lub ozdobnych, butach typu skuter (nigdy w półbutach). Jedynym możliwym odstępstwem jest występowanie członków MDP bez butów z podwyższoną cholewką.

      W przypadku występowania z halabardami, włóczniami itp. należy je trzymać prostopadle do podłoża i tylko w prawej ręce, jak sztandar, tak aby trzonek drzewca znajdował się w linii prawego buta. Przedramię i ramię tworzy kąt prosty. Do tego zestawu stosujemy pas bojowy bez toporka. Jeżeli nie mamy halabard lub włóczni, występujemy wtedy w pasie bojowym z toporkiem na lewym biodrze lub w pasie głównym z toporkiem. Ręka prawa ma być wyprostowana z palcem środkowym ułożonym na szwie spodni. Dwa palce ręki lewej ułożone są wzdłuż drzewca (stary typ toporka) lub kciuk włożony za pas, a palce złożone razem trzymają za pochewkę toporka (nowy typ). Dotyczy to również członków MDP. Wartę pełnimy w rękawiczkach białych lub czarnych.

      W czasie warty przyjmujemy postawę zasadniczą, stoimy nieruchomo, luźno, prosto, z wciągniętym brzuchem, patrząc na wprost. Nie poprawiamy się, nie rozmawiamy, nie kręcimy się. Z praktyki polecam delikatne przenoszenie ciężaru z nogi na nogę, to pomoże nam wytrwać. Pomocne jest lekkie oparcie na halabardzie lub włóczni, na które delikatnie można przenieść ciężar ciała. eżeli zdarzy się, że poczujemy się źle, to nie czekajmy i nie zwlekając wykonajmy w tył zwrot przez lewe ramię i odmaszerujmy na zewnątrz kościoła. To nic wstydliwego i zdrożnego. Dowódca warty powinien wprowadzić w to miejsce zmiennika. Czas pełnienia warty przez jedną zmianę nie powinien być dłuższy niż 30 minut.
      Jak przeprowadzać zmiany warty ? Zgodnie z celebrą obowiązującą w Wielki Piątek, po wystawieniu Najświętszego Sakramentu nad Grobem Pańskim i rozpoczęciu adoracji, dowódca powinien wprowadzić pierwszą zmianę warty. Wejście powinno odbyć się energicznie, z lekkim przybiciem. Na czele idzie dowódca, zmiana maszeruje 3 kroki za dowódcą, maszerujący są wyprostowani ze wzrokiem skierowanym na wprost. Trzeba uważać, żeby po drodze nie potrącać zgromadzonych w kościele wiernych. Dowódca zatrzymuje się przed grobem (trzeba wcześniej ustalić miejsce zatrzymania, które zależy od przestronności i pojemności kościoła oraz dekoracji grobu - zalecam 6 kroków przed grobem) i salutuje. Wartownicy maszerują, rozchodzą się na boki i podchodzą do grobu, zajmując ustalone wcześniej miejsca posterunków. W zależności od miejscowej tradycji zatrzymują się, albo wykonują zwrot w tył, stają tyłem do grobu lub wykonują zwrot w lewo (prawoskrzydłowy) i w prawo (lewoskrzydłowy) zajmują pozycje naprzeciw siebie, a bokiem do ołtarza.

       Najczęściej stosowaną formą, jest pełnienie warty twarzą do grobu. Po zajęciu miejsc przez zmianę, dowódca ponownie salutuje (nie przyklęka, nie zdejmuje hełmu lub czapki) wykonuje w tył zwrot (przez lewe ramię) i maszeruje ku wyjściu. Zmianę kolejnych wart przeprowadza się w następujący sposób: Wprowadzenie następnych zmian odbywa się tak samo jak zmiany pierwszej. Wartownicy zmiany następnej w momencie zatrzymania się i salutowania przez dowódcę, rozchodzą się równo na boki i zajmują miejsca po zewnętrznej stronie pełniących dotychczas wartę. Po zajęciu miejsc przez nową zmianę, dowódca ponownie salutuje i wykonuje w tył zwrot (powinien chwilę poczekać, aby dać możliwość wspólnego zwrotu ze zmianą schodzącą). Strażacy dotychczas pełniący wartę równocześnie wykonują w tył zwrot lub w lewo zwrot (nigdy w prawo). Po wykonaniu zwrotu (dowódca i zmiana) rozpoczynają równocześnie marsz. Obowiązuje odstęp 3 kroków pomiędzy dowódcą a zmianą. Obejmujący wartę równocześnie zajmują ich miejsca. Ostatnią zmianę zdejmuje sam dowódca.

       W Niedzielę Wielkanocną, w zależności od zwyczaju, można bezpośrednio, np. 10 minut przed rezurekcją, dodatkowo wprowadzić kilku wartowników, którzy podczas procesji ubezpieczać będą Najświętszy Sakrament niesiony przez celebransa pod baldachimem.

     Strażak bezpośrednio przed wartą powinien spełnić następujące warunki:
- wyprasować i odświeżyć mundur,
- być wypoczęty,
- być trzeźwy,
- wyczyścić do połysku obuwie, toporek i zatrzaśnik,
- być ogolony,
- być czysty,
- ograniczyć palenie papierosów (dla tych co tego nie potrafią - polecam gumę do żucia, lub cukierki miętowe, zgubimy wtedy nieprzyjemny dla innych zapach),
- dopasować hełm lub czapkę do rozmiaru głowy,
- nosić hełm lub czapkę tak, aby daszek był ułożony na wysokości oczu,
- nie pić kawy bezpośrednio przed wartą.

      Co kraj to obyczaj. Być może są jeszcze inne, przyjęte formy pełnienia warty. Należy je pielęgnować i szanować. /.../ Generalnych zasad i obowiązujących regulaminów łamać nie powinniśmy.

Na podstawie art. Czesława Kosiby "Warta przy Grobie Pańskim" - "Strażak" nr 3/2004

wstecz