Zarząd Główny Związku OSP RP w 2000 roku
zatwierdził "Regulamin sztandarów". Zgodnie z nim na głównej stronie
(awersie) umieszczony jest Znak Związku OSP RP, a na rewersie - wizerunek św. Floriana.
W regulaminie określono kolory, wielkość liter, wymiary oraz obowiązujący wzór.
Okazuje się że regulamin swoje, a my swoje. Na awersie haftujemy św. Floriana, na
rewersie Znak Związku, zamiast liter koloru srebrnego, litery złote i na odwrót.
Wprowadzamy dodatkowe kolory jak choćby zielony, nie bacząc na to, że barwy powinny
odpowiadać wzorom podanym w regulaminie. Zamiast św. Floriana umieszczamy na przykład
Matkę Boską.
Skoro patronem strażaków jest św. Florian, to właśnie Jego
wizerunek powinien być na sztandarze. Niektóre straże mają swój wizerunek patrona.
Nic złego się nie stanie, jeżeli, zgodnie z tradycją OSP, będzie on wyhaftowany. Musi
jednak być umieszczony na tle białego krzyża, ponieważ tak nakazuje regulamin.
Aby pomóc tym wszystkim, którzy będą zamawiać nowe sztandary i
ustrzec ich od błędów, podaję kilka wskazówek praktycznych dotyczących wykonania,
wręczania, przechowywania, przewożenia sztandaru i chodzenia z nim.
Wykonanie sztandaru
Zlecając tę czynność żądajmy, aby został wykonany zgodnie z
obowiązującym regulaminem. Jeżeli nie spełnia tego warunku, nie odbierajmy go.
Zastrzeżmy sobie prawo do tego w umowie wstępnej. Pamiętajmy, że sztandar ma nam
służyć całe lata i ma być trwały, a zapłata za jego wykonanie stanowi dla OSP
poważny wydatek.
Zwracajmy również uwagę na drzewce sztandaru. Powinno ono być
jednolite, z tym samym ułożeniem słojów w obu częściach, bez sęków, zadziorów.
Ważną sprawą jest, aby było idealnie proste. Częstą wadą są nieprawidłowe
koluszka, za pomocą których sztandar przypinamy do drzewca. Nie mogą mieć ostrych
krawędzi, muszą być mocno wszyte w płat sztandaru i nie mogą się odginać.
Wręczanie i odznaczanie
Zgodnie ze Statutem Związku (¤ 41 pkt 4) nadawanie sztandarów
oddziałom powiatowym i gminnym Związku oraz ochotniczym strażom pożarnym należy do
prezydium zarządu wojewódzkiego Związku OSP RP. Dlaczego zatem sztandary wręczają
wojewodowie, burmistrzowie i wójtowie nie będący nawet członkami Związku? Sztandar
powinien wręczać prezes ZW ZOSP RP, a w czasie jego nieobecności osoba przez niego
wyznaczona spośród członków prezydium. Niedopuszczalne jest wręczanie sztandaru przez
osobę ubraną po cywilnemu lub występującą w letniej koszuli.
Podobnie jest z odznaczeniem sztandaru OSP. Odznaczenie powinno być
wpinane w specjalny uchwyt (kolucho) znajdujący się na wysokości górnego płata
sztandaru, wkręcony w drzewce. Sztandar pochylony do prezentacji odznacza się od strony
Znaku Związku.
Odznaki do sztandaru wpinają: w przypadku Złotego Znaku
Związku - prezes Zarządu Głównego Związku OSP RP lub członek Prezydium Zarządu
Głównego Związku OSP RP, pozostałe odznaki korporacyjne, jak medale "Za zasługi
dla pożarnictwa" - prezes zarządu wojewódzkiego Związku OSP RP lub członek
prezydium tego zarządu. To zgodne z kompetencjami oddziałów Związku do nadawania tych
odznak. Może wystąpić sytuacja, że prezes zarządu wojewódzkiego Związku jest
członkiem Prezydium Zarządu Głównego Związku OSP RP. Wówczas on będzie wpinał
Złoty Znak Związku do sztandaru.
Generalnie stosujemy następującą zasadę: zawsze odznakę
powinna wpinać osoba pełniąca aktualnie najwyższą funkcję w prezydium najwyższego
oddziału. Niedopuszczalne jest zaproszenie do wręczania odznak korporacyjnych Związku
osób nie będących członkami Związku. Jeżeli chcemy, by na uroczystości byli obecni
przedstawiciele władz Związku, planujmy ją z rocznym wyprzedzeniem, tak aby była
wprowadzona do kalendarza imprez centralnych lub wojewódzkich.
Wprowadzanie i wyprowadzanie
To jedne z ważniejszych podstawowych czynności. Ich wykonanie
świadczy o stopniu wyszkolenia i poziomie OSP. Sztandar powinien być wprowadzany i
wyprowadzany z remizy i z pojazdu z szacunkiem i zgodnie z ceremoniałem. Zaniedbanie tego
przez OSP świadczy o braku poszanowania zasad dobrego obyczaju i tradycji strażackiej. W
praktyce do rzadkości należy wprowadzanie sztandaru, a o jego wyprowadzaniu całkowicie
zapomnieliśmy. Obudźmy się z letargu. Wiele zależy od dowódcy, który na rozpoczęcie
i na zakończenie uroczystości powinien wydać stosowne komendy, tak aby po ustawieniu
pododdziału wprowadzić sztandar, a przed jego rozformowaniem wyprowadzić sztandar do
miejsca przechowywania lub przewożenia. Nie kończmy uroczystości komendą: "w tył
- rozejść się" stosowaną na zbiórce szkoleniowej. To kompromituje nas
wszystkich. Najpierw trzeba zawsze wyprowadzić sztandary.
Przechowywanie
Sztandar OSP lub oddziału Związku jest symbolem ofiarnego działania
na rzecz ratowania życia, zdrowia i mienia. Należy go chronić i nie oddać nikomu, na
wzór tradycji rycerskiej. W związku z tym należy go właściwie przechowywać,
najlepiej w specjalnie wykonanej trwale zamykanej gablocie lub szafie. Razem ze sztandarem
powinien być przechowywany: akt jego nadania, kronika OSP, szarfa sztandarowego,
rękawiczki pocztu itp. Sztandar powinien być rozwinięty (aby "odpoczywał").
Gablota lub szafa powinna być umieszczona w sali tradycji na honorowym miejscu. Należy
dbać, aby w pomieszczeniu tym nie było wilgoci, by panowały tam czystość i porządek.
Pamiętać o przecieraniu szyb gabloty lub szafy, odkurzaniu i myciu. Aby zabezpieczyć
sztandar przed płowieniem, należy go wstawić do gabloty za specjalną szybę,
przechowywać w pokrowcu lub za zasłoną.
Przewożenie i transportowanie
Sztandar musi być przewożony z należytą godnością. Nie możemy
dopuścić aby zwinięty, położony pomiędzy nie zawsze czystym sprzętem, lub włożony
za siedzeniem, pozostawał bez stałej opieki.
Złożony sztandar powinien trzymać przed sobą sztandarowy w asyście pozostałych
członków pocztu. Można go również trzymać poziomo, na kolanach wszystkich członków
pocztu. Pojazd oraz jego wnętrze powinny być czyste. Po części oficjalnej
uroczystości, sztandar składamy do pokrowca, a pojazd zabezpieczamy przed dostępem
osób postronnych.
Skład pocztu sztandarowego
Udział strażaków w poczcie sztandarowym jest zaszczytem. Każda OSP
powinna mieć co najmniej dwa stałe składy pocztu. Aby nadać rangę temu
przedsięwzięciu, poza odpowiednim doborem osobowym (dobra postawa, szczupła sylwetka,
dopasowany mundur, znajomość musztry, krótkie włosy, zasługi dla OSP, nieskazitelna
opinia itp.) walne zebranie OSP powinno podjąć uchwałę w tej sprawie. Poczet powinien
przestrzegać postanowień ceremoniału, regulaminu umundurowania, regulaminu sztandarów
oraz noszenia odznak. Sztandarowy powinien "czuć" w swoich rękach sztandar.
Niedopuszczalne jest trzymanie drzewca sztandaru pomiędzy nogami, opieranie
się na nim, noszenie 3 szarf, a także szarf brudnych lub nie uprasowanych, z dodatkowymi
emblematami OSP, noszenie do płytkich butów koalicyjek, różniących się czapek i
mundurów, trzymanie drzewca w postawie "spocznij" w lewej ręce, wychodzenie z
pocztu po odbiór odznaczenia, wychodzenie z pocztu na papierosa itp., noszenie przez
poczet dodatkowych opasek na rękawach, noszenie hełmu niedopasowanego do rozmiaru
głowy, rozmawianie i śmianie się podczas zajmowania miejsca w szyku, niepochylanie
sztandaru przy prezentacji, przenoszenie go "na ramieniu" itd. Poczet w żadnym
wypadku nie może występować w koszulach letnich.
Omówiłem tylko niektóre złe nawyki i podałem sposoby ich
naprawy. Włączmy się wszyscy w to dzieło. Mamy teraz więcej czasu na szkolenie. Okres
zimowo - wiosenny to czas zebrań sprawozdawczych. Nie bójmy się poruszać na nich tych
jakże istotnych spraw.
|
